Ustroń Polana – Orłowa – Trzy Kopce Wiślańskie – Wierch Gościejów – Przełęcz Salmopolska

Beskid Śląski / opis szlaku: Ustroń Polana – Orłowa – Świniorka – Trzy Kopce Wiślańskie – Przełęcz Salmopolska – Szczyrk Solisko / strona 3/3

Ruszając dalej zakręcamy w prawo kierując się wzdłuż grzbietu masywu w stronę widocznego w oddali budynku prywatnego schroniska Telesforówka. Po wejściu na otwarty grzbiet otworzą się przed nami wspaniałe i rozległe panoramy. Po lewej na grzbiet Świniorki, Orłowej i Równicy. Bardziej po prawej ponad doliną w której ulokowana jest wieś Brenna dostrzeżemy masyw Horzelicy i Starego Gronia. Wędrując w kierunku schroniska miniemy po prawej stronie szlaku pamiątkowe głazy z herbami wymienionych wcześniej miejscowości, odnoszące się trójstyku granic tych miejscowości.

…ruszając dalej z Trzech Kopców Wiślańskich zakręcamy w lewo kierując się wzdłuż grzbietu w stronę widocznego w oddali budynku prywatnego schroniska Telesforówka. Miejsce to prezentuje się równie pięknie o każdej z pór roku, o każdej z nich ciesząc innym charakterem piękna. Na lewo otworzą się przed nami wspaniałe i rozległe panoramy. Zdjęcie na górze po prawej widok w kierunku Świniorki, Orłowej i Równicy. Na dole po lewej widok na dolinę gdzie ulokowana jest wieś Brenna, nad nią z lewej masyw Równicy. Po prawej na dole autor nieopodal schroniska Telesforówka…

Chwilę potem staniemy przed nowym budynkiem prywatnego schroniska Telesforówka. Nowego, gdyż pierwotnie stary obiekt, mający charakter chaty noclegowej, wciąż zresztą czynnej, znajduje się około osiemdziesiąt metrów poniżej, nowego obiektu otwartego w 2018 roku. Warto tu dodać że oba obiekty prowadzi ta sama rodzina, starą chatę noclegową rodzice, a nowy ich dzieci. W schronisku można się posilić, oraz odpocząć ciesząc oczy pięknymi widokami. Należy jednak pamiętać że jest to obiekt prywatny nie podlegający rygorom znanym z obiektów zarządzanych przez PTTK. Telesforówka nie jest obiektem czynnym non stop, o aktualnych dniach i godzinach otwarcia informuję sami Właściciele na stronie obiektu «tutaj». Do niedawna jednym z symboli obiektu był stary, nieco oldskulowy VW Garbus. Pomalowany został na mocne kolory z dominującą czerwienią. W jego wnętrzu znajdziemy drewniana ławę i stół, podobną dodano na przednim i tylnym zderzaku. Obecnie Garbusek został przeniesiony nieco dalej od obiektu, wciąż jednak jest on bardzo rozpoznawalną wizytówką tego miejsca.

Do niedawna jednym z symboli Telesforówki był stary, nieco oldskulowy VW Garbus. Pomalowany został na mocne kolory z dominującą czerwienią. W jego wnętrzu znajdziemy drewniana ławę i stół, podobną dodano na przednim i tylnym zderzaku. Obecnie Garbusek został przeniesiony nieco dalej od obiektu, wciąż jednak jest on bardzo rozpoznawalną wizytówką tego miejsca. Widoki na otwartym odcinku wzdłuż grzbietu Trzech Kopców Wiślańskich prowadzącym do schroniska Telesforówa potrafią ująć za serce – tu na pierwszym planie zbocza pasma Starego Gronia i Grabowej, nad nim w tle rozległa Hala Jaworowa…

Od góry od lewej – nowy, otwarty w 2018 roku, budynek prywatnego schroniska Telesforówka. Obecnie ze względów sanitarnych obsługa turystów odbywa się przez okienko na zewnątrz budynku, udostępniono jednak również dla nich zadaszoną i ogrzewaną werandę obiektu. Warto przed dalsza wędrówką zatrzymać się w obiekcie i skosztować pysznego domowego ciasta drożdżowego, choć szkoda że zastawę zastąpiono jak już chyba w większości schronisk papierowymi kubkami, tackami i sztućcami… na dole pośrodku i po prawej wnętrze obiektu z czasów gdy jego odwiedzenie było możliwe i całkowicie naturalne (październik 2019r) co miejmy nadzieję wkrótce znów stanie się codziennością.

Ruszając w dalszą wędrówkę, wciąż za żółtymi znakami, obieramy kierunek na Przełęcz Salmopolską. Powracamy w tym celu na główny trakt, prowadzący nas do kulminacji grzbietu, tuż za samym schroniskiem, skąd rozpościera się kolejna malownicza i rozległa panorama. Nieco po prawej i z tyłu zobaczymy charakterystyczny masyw króla Beskidu Śląskiego – Skrzycznego, Małego Skrzycznego, Kopy Skrzyczeńskiej, oraz Malinowską Skałę. Na pierwszym zaś planie od lewej Horzelicę, masyw Starego Gronia, zamknięty po prawej grzbietem Beskidu Węgierskiego ze szczytami Kotarza i Grabowej. Za nimi, mniej więcej po środku widać będzie charakterystyczną, rozległą halę Jaworową. W głębi po lewej Błatnią, a po prawej Klimczok. Widoki te w różnym zakresie będą nam teraz towarzyszyć przez około trzydzieści minut.

Ruszając w dalszą wędrówkę, wciąż za żółtymi znakami, obieramy kierunek na Przełęcz Salmopolską. Tuż za schroniskiem rozpościera się kolejna malownicza i rozległa panorama. Obejmując swym zakresem pasmo Skrzycznego, przez Malinowską Skałę aż po Magurkę Wiślańską, bardziej po lewej Klimczok, oraz Błatnią, a na planie pierwszym, widoczną na zdjęciu po lewej na dole Halę Jaworową.

Zakręcając w prawo podążamy za szeroką gruntową drogą, łagodnie opadającą w dół, wzdłuż grzbietu masywu Gościejów, otwartym na lewo terenem, w stronę widocznego w oddali prywatnego gospodarstwa. Minąwszy rzeczowe gospodarstwo, trakt wkrótce wprowadzi nas w mieszany las, powoli ale stale się wznosząc. Chwilę potem rozpoczniemy niezbyt wymagające, ale dość długie podejście. Po jego pokonaniu ścieżka na chwilę złagodnieje doprowadzając do krzyżówki. Będą to rozstaje szlaków na Wierch Gościejów 810 m n.p.m., z miejsca tego w prawo odbija zaczynający się tu szlak czarny. Sprowadza on w godzinę do Wisły Nowa Osada, skąd można pieszo (około godziny) zejść z powrotem do Wisły Uzdrowisko, lub skorzystać z transportu publicznego. Jeśli więc zaszłaby taka konieczność, lub chcemy z powrotem trafić na miejsce startu, szlak ten nam to umożliwi.

…zakręcając w prawo podążamy za szeroką gruntową drogą, łagodnie opadającą w dół, wzdłuż grzbietu masywu Gościejów, otwartym na lewo terenem, w stronę widocznego w oddali prywatnego gospodarstwa, po lewej towarzyszyć nam będą opisane wyżej widoki, tu po lewej na dole zbliżenie na masyw Małego Skrzycznego, po prawej widok zna pasmo Beskidu Węgierskiego, w tle Skrzyczne, i Kopa Skrzyczeńska. Na zdjęciu po prawej, na górze, oglądając się wstecz na kulminację grzbietu Telesforówki.

W tym opisie podążamy jednak dalej, w kierunku Przełęczy Salmopolskiej od której dzieli nas jeszcze około półtorej godziny. Tuż za rozwidleniem nasz żółty szlak odbije w prawo w las, trawersując zbocze Smerekowca. Po około 650 metrach, ścieżka częściowo otwartym na lewo terenem ponownie zacznie się wznosić by chwilę potem wyprowadzić nas na kolejnym skrzyżowaniu szlaków. Z miejsca tego w prawo odbija, zaczynający się tu, zielono znakowany szlak, prowadzący przez szczyt Smerekowca do Wisły Nowa Osada, wyprowadzając około półtorej kilometra wyżej od wspomnianego wcześniej szlaku czarnego. Jest to równocześnie ostatnie miejsce w którym możemy zrezygnować z dalszej wycieczki, zawracając w stronę Wisły.

…minąwszy gospodarstwo na grzbiecie Gościejów, trakt wprowadzi nas w mieszany las, powoli ale stale się wznosząc. Chwilę potem rozpoczniemy niezbyt wymagające, ale dość długie podejście. Po jego pokonaniu ścieżka na chwilę złagodnieje doprowadzając do krzyżówki. Będą to rozstaje szlaków na Wierch Gościejów 810 m n.p.m, mijając rozstaje szlaków żółty szlak odbije w prawo w las, trawersując zbocze Smerekowca. Po około 650 metrach, ścieżka częściowo otwartym na lewo terenem ponownie zacznie się wznosić by chwilę potem wyprowadzić nas na kolejnym skrzyżowaniu szlaków pod Smerekowcem. W miejscu tym zakręcam w lewo schodząc zboczami tego ostatniego w kierunku Polany Szporówka. Na tym odcinku szlak prowadzić będzie pięknym mieszanym, z przewagę drzew liściastych lasem.

Zakładam jednak że podążamy nadal w stronę Przełęczy Salmopolskiej, zakręcamy więc w lewo, podążając za leśną drogą w dół. Wkrótce potem dotrzemy na skraj Polany Szporówka. Tu pewna praktyczna informacja. Jeszcze kilka lat temu odcinek od rzeczowego skrzyżowania szlaków pod Smerekowcem, przez Jawierzny, aż na Przełęcz Salmopolską prowadził w znakomitej większości lasem, widoki były tu nader skromne i ograniczone przez drzewa. Obecnie w wyniku prac wyrębowych powstało na tym odcinku wiele przesiek otwierając piękne panoramy. Tak jest też i na Polanie Szporówka, z której na prawo roztacza się piękny widok na masyw Zielonego Kopca, Gawlasi, aż po Magurkę Wiślańską.

Z Polany Szporówka, do niedawna jeszcze w większości zalesionej, obecnie roztacza się rozległa i piękna panorama na masyw Zielonego Kopca, Gawlasi, aż po Magurkę Wiślańską.

Minąwszy polanę szlak będzie nieco kluczył wśród drzew by chwilę potem zacząć się wznosić w górę. Będzie to początek podejścia pod zalesiony i nie opisany szczyt Jawierznego 790 m n.p.m., minąwszy go ścieżka złagodnieje, zakręcając w prawo, a po kilkuset metrach w lewo, ostro wyrywając. W miejscu tym również rozpoczynamy właściwe podejście pod Przełęcz Salmopolską. Przed nami około dwukilometrowy odcinek intensywnie prowadzący w górę. Zdobywając kolejne metry wysokości, warto oglądać się też wstecz. Pomiędzy, lub ponad drzewami, będziemy mogli podziwiać piękną panoramę na Gościejów, Trzy Kopce Wiślańskie, pasmo Wielkiej Czantorii, Soszów Mały i Wielki, Stożek, a na dalszym planie szczyty Beskidu Śląsko-Morawskiego. Panorama ta szczególnie pięknie może się prezentować podczas zachodu słońca.

Minąwszy polanę szlak będzie nieco kluczył wśród drzew by chwilę potem zacząć się wznosić w górę. Będzie to początek podejścia pod zalesiony i nie opisany szczyt Jawierznego 790 m n.p.m.

Krok za krokiem zdobywając kolejne metry wysokości zbliżamy się do celu. Z czasem coraz wyraźniej będzie słychać samochody przejeżdżające szosą prowadząca z Przełęczy Salmopolskiej do Wisły Malinki. Po przebyciu około półtorej kilometra ścieżka intensywnie się wznosząc zakręci w prawo wyprowadzając nas tuż przy barierkach wspomnianej szosy. Tu niestety przykra uwaga, przy czym pragnę zaznaczyć że jest to stan na dzień gdy sam odwiedziłem ten szlak, tudzież 07.01.2022 roku. Otóż w miejscu tym żółty szlak przecina rzeczową szosę wprowadzając ponownie w las po jej drugiej stronie. Ktoś, komu najwyraźniej nie w smak taki szlaku przebieg przytwierdził do barierek grubą drewnianą płytę zamykając przejście pomiędzy nimi, tym samym poważnie utrudniając bezpieczne przejście turystom na drugą stronę jezdni.

…przed nami około dwukilometrowy odcinek intensywnie prowadzący w górę. Zdobywając kolejne metry wysokości, warto oglądać się też wstecz. Pomiędzy, lub ponad drzewami, będziemy mogli podziwiać piękną panoramę na Gościejów, Trzy Kopce Wiślańskie, pasmo Wielkiej Czantorii, Soszów Mały i Wielki, Stożek, a na dalszym planie szczyty Beskidu Śląsko-Morawskiego. Panorama ta szczególnie pięknie może się prezentować podczas zachodu słońca.

Można zrozumieć że taki przebieg szlaku nie należy do najbezpieczniejszych, zarówno dla kierowców, jak i piechurów, póki jednak nie zostanie wytyczony inny jego przebieg nikt prócz gestorów tych terenów, nie ma prawa dokonywać takich samowolek. Skutek jest bowiem jeszcze gorszy. Turysta który pokonał tak intensywne podejście, zaszedł tak daleko, nie ma innego wyjścia niż tylko forsowanie barierek, trudno oczekiwać aby cofał się kilka godzin w stronę Wisły! Dodajmy że ze względu na stopień nachylenia skarpy, nawet dla zdrowego nie jest to łatwe, szczególnie zaś zimą lub po deszczu, a pamiętajmy że szlak ten jest przemierzany również przez osoby starsze. Pozostaje mieć tylko nadzieję że odpowiednie służby szybko zlikwidują tą niechlubna zaporę, lub umożliwią wytyczenie innego przebiegu szlaku.

Ostatni odcinek podejścia z Jawierznego na Przełęcz Salmopolską, ściślej do miejsca gdzie trakt żółty szlak przecina się z szosą prowadzącą z Przełęczy Salmopolską do Wisły – bo warto powracać na ten i każdy szlak, bez względu na warunki pogodowe 🙂 tu podczas jednego z wypadów właśnie na opisanej trasie, podczas podejścia pod Jawierzny…

Po sforsowaniu barierek i przedostaniu się na drugą stronę szosy, ścieżka ostro wyrywa pod skarpę, wprowadzając ponownie w las i zakręcając w lewo. Czeka nas ostatnie, wciąż jednak intensywne podejście, po pokonaniu którego, około półtorej godziny licząc od chwili startu z rejonu rozstai szlaków pod Wierch Gościejów dotrzemy do Przełęczy Salmopolskiej 934 m np.pm. Szlak wyprowadzi nas po prawej stronie szosy i przełęczy, w pobliżu drewnianego budynku restauracji „Bike Cafe – Biały Krzyż”. Mijamy go przekraczając szosę, docierając do parkingu i pętli autobusowej tuż przed budynkiem gospody „Na Przełęczy”. Jeśli trasę pokonujemy w okresie pomiędzy początkiem kwietnia, a końcem listopada być może uda nam się trafić na PKS odjeżdżający z pętli na Przełęczy Salmopolskiej, kończąc trasę w tym miejscu.

Jeśli jednak nie mieliśmy takiego szczęścia, lub po prostu chcemy przedłużyć sobie trasę, kierujemy się na wspominaną pętlę, tuż przed którą odbijamy w prawo w dół, podążając drogą dojazdową do posesji, wzdłuż niewielkiego wyciągu orczykowego, za żółtymi znakami. Przed nami ostatni, około godzinny odcinek szlaku, w dużej części prowadzący ulicą Grabową. W gwoli ścisłości dodam że choinka szlaku informująca o przebiegu i czasie zejścia z Przełęczy Salmopolskiej do Szczyrku Solisko znajduję się tuż obok pętli autobusowej, naprzeciw budynku gospody „Na Przełęczy” przy głównej szosie prowadzącej przez przełęcz.

Po sforsowaniu barierek i przedostaniu się na drugą stronę szosy, ścieżka ostro wyrywa pod skarpę, wprowadzając ponownie w las i zakręcając w lewo, tu szlak wciąż się wznosząc wiódł będzie wzdłuż krawędzi lasu, by po kilku minutach wyprowadzić nas nieopodal parkingu, po prawej stronie szosy i przełęczy, w pobliżu drewnianego budynku restauracji „Bike Cafe – Biały Krzyż”. Mijamy go, przekraczając główną szosę przecinającą Przełęcz Salmopolską (tu na zdjęciach w środku i po prawej). Po drodze, po prawej (zdjęcie w środku) miniemy charakterystyczny, zabytkowy „biały krzyż”, oraz budynek restauracji.

Szlak prowadząc wzdłuż wyciągu, minie po lewej w bliskiej odległości prywatne domy oferujące wynajem pokoi. Tuż za nimi zakręci łagodnie w prawo, prowadząc w stronę lasu, tu po lewej miniemy kolejny, stary dom mieszkalny. W miejscu tym szlak będzie bardzo intensywnie opadał, warto tu zachować wzmożona uwagę. Po przejściu około 100 metrów ścieżka złagodnieje wyprowadzając nas ponownie tuż obok prywatnego domu, tu przechodzimy na drogę dojazdową wyłożoną betonowymi płytami. Dalej idąc wzdłuż niej pomiędzy zabudowaniami, po pokonaniu około 550 m, ulica Grabowa którą podążmy intensywnie opadając odbije w prawo wyprowadzając nas na główną szosę (ulica Wiślańska) prowadzącą ze Szczyrku na Przełęcz Salmopolską i dalej do Wisły.

zdjęcia na górze – Przełęcz Salmopolska 934 m n.p.m. / na dole – ostatni odcinek szlaku sprowadza nas za żółtymi znakami z Przełęczy Salmopolskiej do Szczyrku Salmopol, początkowo lasem, a następnie wzdłuż zabudowań ulicą Grabową…

Niedługo potem po lewej miniemy kościół Ewangelicko-Augsburski, oraz pensjonat i karczmę Gościniec Salmopolski. Przed nami ostatni około półtorakilometrowy odcinek, przez cały czas prowadzący wzdłuż ulicy Wiślańskiej. Tu kolejna uwaga, na odcinku od opuszczenia ulicy Grabowej, aż do mety na pętli autobusowej w Szczyrku Solisko, poruszać się będziemy wzdłuż bardzo ruchliwej szosy, brak tu poboczy, w związku z czym należy zachować odpowiednią czujność, a po zmierzchu posiadać dodatkowe oświetlenie białe z przodu i czerwone z tyłu. W tym przypadku jest to naprawdę bardzo istotne, biorąc pod uwagę liczne ostre zakręty na szosie, wyjeżdżający zza nich kierowcy maja naprawdę mało czasu na reakcję, a jeśli jesteśmy niewidoczni zauważenie nas staje się jeszcze trudniejsze.

Po lewej miejsce gdzie ulica Grabowa sprowadza nas do głównej szosy – ulicy Wiślańskiej, widocznej po prawej – prowadzącej przez Szczyrk i Przełęcz Salmopolską do Wisły – podążając wzdłuż szosy należy zachować wzmożona uwagę, brak tu poboczy, a droga cechuje się wysokim natężeniem ruchu…

Ostatnie kilkaset metrów prowadzić będzie ulicą wzdłuż koryta potoku Żylica. Niedługo potem dotrzemy do mostu drogowego, gdzie możemy już przejść na drugą stronę (prawą) szosy, gdyż tuż za nim dotrzemy do miejsca gdzie zaczyna się chodnik. Po prawej dostrzeżmy tunel pod stokiem Golgoty, a nad nim podpory wyciągów i kolejki, oraz zabudowania dolnej stacji tychże, należących do Szczyrk Mountain Resort. Mijając je po kilkudziesięciu metrach docieramy do nieutwardzonego (stan na 07.01.2022r) parkingu i pętli autobusowej skąd odjeżdżają liczne połączania prywatnych BUS-ów, jak i PKS-ów w kierunku miasta Bielska-Białej. Zejście z Przełęczy Salmopolskiej na przystanek w Szczyrku Solisko powinno nam zająć około godziny. W miejscu tym kończymy naszą kolejną malowniczą wycieczkę.

Pętla autobusów PKS/BUS, oraz parking w Szczyrku Solisko – odjeżdżają stąd liczne i do późnych godzin połączenia w kierunku Bielska-Białej. Po prawej zdjęcie placu Św. Jakuba w centrum Szczyrku, który mijać będziemy w podróży powrotnej…

Dostępność trasy / ostrzeżenia:

Szlak dostępny przez cały rok, w każdych warunkach pogodowych. W okresie zalegania pokrywy śnieżnej należy się jednak wziąć pod uwagę możliwość licznych utrudnień. Odcinek od Ustronia Polany przez Orłową, aż po osiedle Zakrzosek, może być słabo, lub wcale nie przetarty. Podobnie odcinek od Wierch Gościejów, przez Jawierzny aż po Przełęcz Salmopolską.

Szlak w znakomitej większości nadaje się dla rowerów górskich, z zastrzeżeniem dotyczącym stopnia trudności podjazdu pod Jawierzny i dalej aż na Przełęcz Salmopolską. Trasa piękna i widokowa pozbawiony jednak naturalnych stałych cieków wodnych. Na całym opisanym szlaku znajduje się tylko jeden – nie zawsze czynny, punkt gastronomiczny – Prywatne Schronisko Telesforówka, w związku z czym szczególnie latem należy pamiętać o zabraniu odpowiedniej ilości napojów, oraz zapasu jedzenia.

Trasa stosunkowo długa, o dużej ilości podejść, w tym kilku bardzo intensywnych. Możliwa jednak do pokonania przez osoby starsze, oraz o słabszej kondycji, w takim jednak przypadku należy do podanych czasów dodać odpowiednia jego rezerwę, można też rozważyć pokonanie trasy w drugą stronę zaczynając od Przełęczy Salmopolskiej i kończąc w Ustroniu Polana. W takim przypadku na całej trasie do pokonania będziemy mieli tylko kilka, niezbyt wymagających i krótkich podejść. Szlak widokowy, o ciekawych walorach przyrodniczych, nadający się do turystyki rodzinnej.

.

Przydatne linki:

.

Ważne telefony / e-mail:

  • GOPR numer alarmowy – 985 lub 601 100 300
  • międzynarodowy numer ratunkowy – 112

.

Wykorzystane źródła:

.


opis szlaku: Beskid Śląski / Ustroń Polana – Orłowa – Świniorka – Trzy Kopce Wiślańskie – Przełęcz Salmopolska – Szczyrk / strona 3/3

publikacja: 25.02.2022 / opracowanie i zdjęcia / z wyłączeniem zdjęcia strażnicy OSP Ustroń Polana: Sebastian Nikiel

Informacja: autor dokłada wszelkich starań aby opis danej trasy był jak najbardziej wiarygodny i szczegółowy, przy czy nie ponosi odpowiedzialności za zmiany danych zawartych w opisie, to jest dostępności punktów gastronomiczny, kolejek, typu i jakości oznakowania szlaków oraz ich przebiegu i tym podobnych, jak i skutków złej oceny własnych umiejętności i przygotowania fizycznego, oraz zmian charakterystyki szlaku ze względu na panujące warunki pogodowe.

Informacje prawne: zdjęcia, cytaty i informacje o opisywanych obiektach, lub miejscach, wykorzystano w opracowaniu zgodnie z art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jako ograniczenie majątkowych praw autorskich na rzecz dozwolonego użytku, zgodnie z nowelizacją rzeczowej ustawy z 2015 roku, wyłącznie w celu prezentacji i szerszego omówienia poruszanych wątków, pozostających w związku z jego głównym tematem.

Prawa autorskie – można wykorzystywać nieodpłatnie wyłącznie w zastosowaniach niekomercyjnych, oraz z uznaniem i zachowaniem autorstwa, zgodnie z licencją Creative Common 3.0 – www.creativecommons.org / Copyright – can be obtained in a non-commercial manner and with the recognition and behavior made, in accordance with the license under the Creative Common 3.0 license – www.creativecommons.org

.