Śpiwory

Sebastian77

artykuł: „Śpiwory – zdrowy i bezpieczny w górach sen…” / data aktualizacja: 13.07.2017

Na łamach witryny omówione były już wcześniej różne sprzęty i akcesoria, górskiego ekwipunku, jak czołówki, kijki, typy odzieży, zasady konserwacji, ich zalety i wady… wśród nich brakowało jeszcze omówienia jednego ważnego sprzętu jakim na pewno są śpiwory, będące obok czołówki, namiotu i dobrej odzieży, jednymi z najbardziej podstawowych i niezbędnych, pora więc najwyższa nadrobić ten brak i zając się omówieniem tego tematu.

W artykule znajdziecie opis norm jakimi opisywane są współczesne modele śpiworów, opis ich budowy w zależności od typu i przeznaczenia, oraz rodzaje stosowanych wypełnień. Prócz tego w jego treści natraficie na porównanie produktów markowych w odniesieniu do tanich hipermarketowych zamienników.

Systematyka artykułu:

  • Część I – Komfort termiczny / oznaczenia producenckie:
    • ogólne wprowadzenie
    • T-maksimum
    • T-komfort
    • T-limit
    • T-ekstremum
    • O normach i ich opisie
  • Część II – Typy wypełnienia / zalety i wady:
    • Wypełnienia naturalne – puchowe
    • Wypełniania syntetyczne
    • Ciekawostkowa
  • Część III – Tkaniny poszycia
  • Część IV – Typy śpiworów, ich budowa, przeznaczenia:
    • Typ I – KOŁDRA
    • Typ II – MUMIA
    • Typ III – rozwiązania wysokospecjalistyczne i niszowe: mumia poszerzona
    • Typ III – rozwiązania wysokospecjalistyczne i niszowe: elastyczna mumia
  • Część V – Śpiwory dla Pań…
  • Część VI – Wyposażenie dodatkowe:
    • Elementy ważne dla termiki śpiwora
    • Wyposażenie niezbędne
    • Wyposażenie podnoszące komfort użytkowy
  • Część VII – Tanie kontra drogie…
  • Część VIII – Przechowywanie
  • Część IX – Na zakończenie…

Część I

Komfort termiczny / oznaczenia producenckie:

Na wstępie trochę informacji technicznych… jednymi z najważniejszych parametrów, decydujących o przydatności lub nie, względem naszych planów danego modelu śpiwora, są informacje określające zakres temperatur w których dany śpiwór nadaje się do użytkowania. Temperatury te określane są zazwyczaj za pomocą symbolu „T” (temperatura) plus oznaczenie jednej z czterech wartości:

  • T/maksimum (T-max)
  • T/komfort ( T-comfort)
  • Dolna granica komfortu (T-limit)
  • T/ekstremum (czasem opisy wykonane są w języku angielskim: T-extreme)

Powyższe symbole najczęściej przedstawiane są za pomocą ilustracji graficznej, gdzie naniesione one są na wykres zmian temperatury. O ile nie jest to opisane na śpiworze za pomocą odpowiedniego symbolu, wartości temperatur określane są w stopniach °C (Celsjusza). Rzeczą którą bezwzględnie należy zapamiętać jest ta iż są to tylko wartości przybliżone i względne, nie ma bowiem tak naprawdę możliwości idealnego, w 100% zgodnego z stanem faktycznym, podania wartości temperatur w których dany człowiek, podczas użytkowania śpiwora w danym otoczeniu, będzie czuł się komfortowo, lub przeciwnie będzie marzł. Zależy to bowiem od szeregu niemierzalnych czynników, jak własna ciepłota, upodobania, stan zdrowia, pogoda, siła wiatru… dlatego zawsze należy prócz brania pod uwagę podanych wartości bezwzględnych na śpiworze, brać również pod uwagę charakterystykę własnego ciała, upodobań, oraz przewidywanego użytkowania.

T-maksimum:

Opis według norm – przeciętny mężczyzna nie poci się nadmiernie, a zbyt wysoka temperatura nie zakłóca jego snu.

Interpretacja – parametr określający najwyższą możliwą temperaturę powietrza podczas użytkowania, w której śpiący nie przegrzewa się, a zbyt wysoka temperatura go nie wybudza. Wskazania te zakładają iż śpiący ma na sobie jedynie bieliznę i podkoszulek. Z punktu widzenia użytkownika parametr ten ma znaczenie bardziej informacyjne niż praktyczne, chyba że śpiwór ma służyć wyłącznie w warunkach letnich, bowiem nic nie stoi przecież na przeszkodzie by śpiwór rozpiąć, lub nawet położyć się na nim…

T-komfort:

Opis według norm – przeciętna kobieta może spać nieprzerwanie.

Interpretacja – parametr którego jak łatwo się domyślić, wartość wskazuje zakres temperatur w których śpiwór sprawdzi się najlepiej, gdzie użytkownik, ubrany wyłącznie w bieliznę, oraz podkoszulek, odczuwa pełen komfort termiczny, a jego sen jest nie zakłócony ani przegrzewaniem, ani marznięciem. Parametr dość istotny, określający warunki w których można użytkować śpiwór w sposób bezpieczny, oraz wygodny, stąd ważny podczas doboru śpiwora dla siebie.

T-limit:

Opis według norm – temperatura, w której przeciętny mężczyzna jest w stanie spać nieprzerwanie w pozycji lekko podkurczonej.

Interpretacja – wartość która nie jest zawsze stosowana w opisie śpiworów, zdarza się że producenci ograniczają się do podania wartości wyłącznie: T/maksimum, T/komfort, T/ekstremum. Parametr ten wyznacza wartość progową średnią pomiędzy górną granicą temperatury komfortowej, a dolną wartość ekstremalnej, inaczej mówić wyznacza zakres temperatur w których już nie w pełni komfortowo, ale nadal w sposób bezpieczny dla naszego zdrowia, możemy przetrwać noc. W opisie tej normy zakłada się że śpiący ma na sobie dodatkową warstwę odzieży termicznej. Również i ten parametr jest niezwykle ważny z punktu widzenia użytkownika, daje bowiem punkt odniesienia w stosunku do planów eksploatacji, czy dany model śpiwora spełni nasze oczekiwania.

T-ekstremum:

Opis według norm – temperatura, w której przeciętna kobieta jest w stanie przetrwać noc, jednak w przypadku zaśnięcia na dłużej niż 6 godzin jest zagrożona wystąpieniem hipotermii.

Interpretacja – wśród wymienionych parametrów najważniejszy z punktu widzenia naszego bezpieczeństwa, a równocześnie parametr określający granice możliwości użytkowania danego modelu śpiwora. Norma zakłada iż śpiący jest w stanie przetrwać noc (sen nie trwający dłużej niż 6 godzin dla wymienionych warunków termicznych) ubrany w pierwszą warstwę odzieży termicznej, oraz dodatkowy polar, lub inna bluzę.

Tutaj uwaga! Ekstremum oznacza że jest to temperatura graniczna, która absolutnie nie powinna być traktowana jako zakres użytkowy, lecz dopuszczalny w substytucjach awaryjnych. Dlatego dobierając śpiwór, należy zawsze kierować się wartością T-limit, a T-ekstremum traktować jako dolną granicę w której w sytuacji awaryjnej zdolni będziemy przetrwać nocleg. Należy również pamiętać o tym że wartość ta jest wyłącznie suchym parametrem i nie uwzględnia czynników osobniczych o czym już wspominałem, w tym upodobań, oraz własnej ciepłoty.

zdjęcia od lewej: Schemat klasyfikacji termicznej śpiworów zgodny z normą EN13537 / Czasem producenci ograniczają wykaz temperatur użytkowych do trzech, pomijając wartość pośrednią T-Limit.

O normach i ich opisie:

Od 1 stycznia 2005 roku weszła w życie norma EN 13537, określająca europejski standard izolacji termicznej stosowany do śpiworów, normy te określane są za pomocą wartości przedstawionych powyżej, jednak pomimo istnienia takiego wymogu, wciąż nie wszyscy producenci się do niej stosują, co dotyczy szczególnie tanich hipermarketowych modeli śpiworów.

W opisie znaczeń symboli opisujących normę EN 13537 zauważyliście zapewne iż zamiennie dotyczy on śpiącego mężczyzny, lub kobiety. Nie jest to przypadek, chodzi bowiem o biologiczne właściwości płci do wytwarzania i utrzymania ciepłoty ciała. Uproszczając temat, bez wdawania się w niuanse medyczne takiego stanu, przyjmuje się że zdrowy mężczyzna o średniej wadze ciała marznie wolniej od kobiety, dlatego parametry o wartościach krytycznych dla zdrowia, a nawet życia, opisuje się na przykładzie kobiet, gdyż marzną one szybciej, oraz odwrotnie dla wartości maksymalnych na przykładzie mężczyzn.

Część II

Typy wypełnienia / zalety i wady

Współczesne śpiwory posiadają dwa typy wypełnienia:

  • naturalne / puchowe
  • syntetyczne / obejmujące szeroką grupę sztucznych włókien o zróżnicowanej charakterystyce użytkowej

Wypełnienia naturalne – puchowe

Śpiwory tego typu posiadają wypełnienia z naturalnego puchu z dodatkiem pierza. Za czynnik termoizolacji odpowiada tutaj głównie puch, jednak pierze, czyli drobne piórka, jest niezbędne gdyż to one odpowiadają za sprężystość mieszanki, a to z kolei nie dopuszcza do zbijania się puchu, przeciwdziałając obniżeniu właściwości cieplnych.

Najważniejszą zaletą śpiworów z wypełnieniem puchowym jest wysoka i skuteczna izolacja termiczna, toteż są one najczęściej stosowane w śpiworach zimowych. Modele takie są też znacznie droższe, oraz najczęściej wymagają specjalistycznego czyszczenia. Dodać tutaj również trzeba że we współczesnych modelach wyeliminowano istotną wadę dawnych śpiworów – zapach i skłonność do uczuleń u alergików. Uzyskano to dzięki zaawansowanemu procesowi obróbki cieplnej i czyszczenia puchu.

Wartość sprężystości puchu wypełniającego śpiwór określana jest parametrem CUI – inaczej nazywany Fill Power. Czynnik ten określa zdolność puchu do rozprężania, co bezpośrednio przekłada się na zdolność utrzymania właściwości termicznych. Przyjmuje się że pożądanymi, o dobrym stosunku efektywności cieplnej, szczególnie w zastosowaniu zimowym, są wypełnieniem które mają wartość powyżej 600 CUI.

Dodać tutaj trzeba iż producenci tańszych modeli często starają się obniżyć koszt produkcji zwiększając wartość pierza w mieszance, oraz stosując mniej wartościowy puch kaczy, który ma gorsze właściwości od puchu gęsiego, oraz większą wagę.

Wypełniania syntetyczne:

Typ wypełnienia które obecnie stanowi zdecydowanie największa, najpopularniejszą grupę śpiworów, przede wszystkim ze względu na znacznie niższą cenę w stosunku do modeli z wypełnieniem naturalnym. Modle z wypełnieniem sztucznym są zazwyczaj jednak cięższe od swych odpowiedników z wypełnieniem puchowym. Posiadają również nieco gorsze właściwości termiczne, jednak z roku na rok granica ta jest coraz mniejsza, gdyż powstają coraz to wymyślniejsze i bardziej zaawansowane materiały.

Ze względu na wciąż słabszą zdolność termoizolacji wypełnienia takie najczęściej są spotykane w śpiworach letnich, oraz dwu, rzadziej trzy sezonowych. Do zalet tego typu wypełnień należy nie tylko niższa cena, lecz to że sztuczne włókna są w pełni hipoalergiczne, jak i również łatwiejsza i tańsza konserwacja, ograniczona do zwyczajnego prania.

Tutaj jednak uwaga, charakterystyka ta może nie dotyczyć tanich śpiworów hipermarketowych, gdzie producenci obniżają ceny poprzez obcięcie kosztów produkcji włókna. Większość z nich posiada kilkuwarstwowe pokrycie silikonem, który odpowiada za utrzymanie zdolności do rozprężania włókien, przeciwdziałając ich sklejaniu się ze sobą, a więc pośrednio za utrzymanie skutecznych właściwości termicznych. W tanich modelach warstwa sylikonu pokrywająca włókno może być tak cienka iż włókno bardzo szybko traci swoje właściwości, w wyniku czego już po pierwszym praniu, lub dłuższym przechowywaniu w postaci złożonej, włókna mogą się ze sobą zbijać, tworząc kule, oraz dziury w warstwie wypełniania, co drastycznie obniża wartość zdolności do termoizolacji modelu.

Ciekawostkowa

Czasem podczas wyboru śpiwora natrafimy na informację że ten czy tamten model przeszedł test „10 prań” podczas których śpiwór utracił tylko dany procent sprężystości i zdolności termoizolacji. W rzeczywistości test ten dotyczy innego ujęcia powyższego problemu, gdzie w tanich śpiworach zastosowano cienką warstwę sylikonu, który czasem już po pierwszy praniu ulega zniszczeniu, zaawansowanego modele powinny przetrwać bez znaczącego uszczerbku na swych właściwościach minimum 10 cyklów prań. Zużycie się wypełnienia, oraz stopniowa degradacja zdolności termoizolacji jest procesem naturalnym, nie do uniknięcia, to jednak jak szybko ono nastąpi ściśle zależy od jakości wykonania, oraz użytych materiałów. W efekcie okazuje się czasem że tani model może okazać się bardzo drogim, gdy przyjdzie nam go zmienić co sezon, a markowy produkt posłuży nam przez kilka lat…

Część III

Tkaniny poszycia

Wszystkie śpiwory zbudowane są warstwy zewnętrznej i wewnętrznej tkaniny, oraz wypełnieniem pomiędzy nimi. Stosowane są bardzo różne tkaniny, na ich wybór mają takie czynniki jak: rodzaj wypełnienia, przeznaczenie, oraz oczywiście cena.

Wszystkie współczesne śpiwory posiadają poszycie z tkanin syntetycznych, które posiadają znaczącą przewagę nad naturalnymi w postaci: wyższej odporności mechanicznej, odporności na zabrudzenia, szybsze schnięcie, oraz są hipoalergiczne. W przypadku natomiast pokrycia wewnętrznego najczęściej mamy do czynienia z tkaninami naturalnymi, bądź mieszankami, rzadziej w pełni syntetycznymi.

Poszycie zewnętrzne ma znaczny wpływ na skuteczność zachowania ciepła śpiwora, równocześnie jednak nie może ono pozostawać szczelne, musi zachowywać właściwą paro-przepuszczalność by przeciwdziałać przegrzaniu użytkownika, poprzez odprowadzanie na zewnątrz nadmiaru ciepła, oraz pary wodnej.

zdjęcia od lewej: Poszycie zewnętrzne śpiworów wykonane jest z tkanin syntetycznych, które mają wysoką odporność mechaniczną, szybko schną, oraz biorą czynny udział w termoizolacji modelu. / Wnętrza śpiworów wykonane są z tkanin naturalnych przyjemniejszych dla skóry, oraz dobrze transportujących ciepło

Część IV

Typy śpiworów, ich budowa, przeznaczenia

Typ I – KOŁDRA

Budowa:

Najprostszy i równocześnie najstarszy typ śpiworów, wywodzi się w prostej linii z dawnych modeli sprzed kilkunastu, kilkudziesięciu lat. Upraszczając jest to śpiwór o wyglądzie złożonej na pół kołdry wyposażonej w boczny zamek. I to właściwie wszystko co można napisać o ich budowie… ich konstrukcja pozostała praktycznie niezmieniona od chwili powstania ich pierwowzorów, zmieniły się wyłącznie materiały i wypełnienie, a więc udostępniany komfort termiczny.

Przykład prostego letniego śpiwora typu „kołdra” / tutaj model S20 firmy Quechua

Komfort termiczny / przeznaczenie:

Śpiwory tego typu, z racji samej budowy przeznaczone są zawsze, bez względu na rodzaj wypełnienia, oraz materiały poszycia, do użytku w średnich i wyższych temperaturach, w porach letnich. Oznacza to że są to modele o dość wąskim spektrum możliwości stosowania, ograniczonych do jeden pory roku.

Podsumowanie / wady i zalety:

Śpiwory typu kołdra pomimo stosunkowo wąskiego zakresu możliwych zastosowań stanowią dużą część rynku śpiworów Można by się zastanowić co więc sprawia że są one tak popularne? Cóż najbardziej oczywistym powodem jest ich cena… przeważnie znacznie niższa od modeli typu „mumia”, drugim oferowany komfort spania. Nocleg w tego typu śpiworze zbliżony jest to normalnego użytkowania kołdry, czy koca, a po całkowitym rozpięciu bocznego zamka dokładnie taki sam.

Zalety:

  • niska cena
  • wysoki komfort spania

Wady:

  • w tańszych modelach wysoka waga
  • duża utrata ciepła przez górny otwór
  • duże wymiary po spakowaniu
  • wąski zakres komfortu cieplnego
  • jednosezonowść maksymalnie dwusezonowość (latospiwory20 / wiosna-lato)

Typ II – MUMIA

Budowa:

Znacznie bardziej zaawansowany typ śpiwora, wywodzącego z rozwinięcia typu I i będącego odpowiedzią na poszukiwania śpiworów do bardziej wymagających zastosowań, w tym zimowych i wysokogórskich. Podstawową cechą pozwalającą odróżnić je od śpiworów typu I, jest ich wygląd. Mają one anatomiczny kształt zbliżony do sarkofagów egipskich faraonów, stąd notabene ich uproszczona nazwa „mumia”. Kształt ten nie jest przypadkowy, zapewnia on bowiem maksymalną zwartość konstrukcji, a przez niewielki i o regulowanej średnicy otwór dla głowy, zapewnia maksimum komfortu termicznego.

Modele tego typu w zależności od jakości, wypełnienia, przeznaczenia, oraz oczywiście ceny, mogą mieć zróżnicowane gabaryty, jedne zapewnią większą swobodę ruchów, inne mają minimalistyczną, zwięzła budowę. Te pierwsze przeznaczone są zazwyczaj do mniej zaawansowanych zastosowań, gdzie waga sprzętu nie ma tak dużego znaczenia, w zamian oferując względnie wysoki komfort snu, te drugie przewidziane dla wymagającej działalności górskiej, gdzie imperatywem jest przede wszystkim niska waga sprzętu.

Modele typu mumia mogą różnić się również pod względem budowy części głowowej, generalnie jest to mniej lub bardziej zintegrowany z korpusem kaptur, jednak o różnej szerokości, stopniu kompresji – dopasowania, oraz przede wszystkim wypełnienia. Modele przeznaczone do użytki zimowego posiadają zawsze mniejsze, bardziej dopasowane kaptury, znacznie bardziej krępujące ruchy, ale też oferujące za sprawą grubego wypełnienia (identycznego jak w pozostałej części śpiwora) wysoki komfort termiczny.

Śpiwory typu mumia charakteryzują się znacznie lepszymi właściwościami termicznymi w stosunku do typu „kołdra” – ich zwarta konstrukcja, oraz niewielki o regulowanym obwodzie otwór na głowę (kaptur) wydatnie poprawia ciepłotę, okupione to jest jednak mniejszym komfortowym snu. Modle o takiej budowie, z odpowiednim wypełnieniem mogą służyć w zimie, oraz w bardzo wymagających warunkach wypraw wysokogórski.

Komfort termiczny / przeznaczenie:

Śpiwory typu mumia z racji swej budowy, doskonałej izolacji, przeznaczenie są do użytku w niższych temperaturach. Nie oznacza to oczywiście że dotyczy to całego tego segmentu, w zależności od modelu i jakości zakres ten może ograniczać się do trzech pór roku: wiosna – lato – jesień, jednak w przeciwieństwie do typu I, tylko one zapewniają w pełni skuteczną ochronę przed niskimi temperaturami w warunkach zimowych i stąd gro z modeli w tym segmencie są to właśnie śpiwory zimowe, lub trzy sezonowe: jesień – zima – wiosna (w zależności od wypełnienia), znajdziemy wśród nich też takie, które mogą być używane czterosezonowo, przez cały rok, w ich jednak przypadku okupione to jest niższą izolacją w warunkach zimowych.

Jak łatwo się domyślić, z racji ich możliwości izolacji, śpiwory tego typu nadają się do każdego rodzaju aktywności górskiej, w przeciwieństwie do typu I, również do zaawansowanej turystyki, w tym w złych i wymagających warunkach pogodowych.

Podsumowanie / wady i zalety:

Segment rynku śpiworów, przewidziany dla bardziej zaawansowanych zadań, wśród których są również i modele wyprawowe, wysokogórskie, oferujące maksymalną ochronę termiczną. Podstawową zaletą tego typu konstrukcji jest zwarta konstrukcja, skutkująca dobrymi właściwościami termicznymi, okupione jednak mniejszym komfortem snu.

Zalety:

  • wysoka skuteczność termoizolacji
  • niska waga (dla bardziej zaawansowanych modeli)
  • szerokie spektrum zastosowań w tym w ekstremalnych warunkach pogodowych
  • możliwość użytkowania zimą

Wady:

  • wysoka cenaskomplikowana – wymagająca konserwacja (w przypadku modeli z wypełnieniem puchowym)
  • mniejszy komfort spania

Typ III – rozwiązania wysokospecjalistyczne i niszowe

Mumia poszerzona

Typ śpiwora którego konstrukcja na pierwszy rzut oka jest zbliżona do standardowej mumii, różnica kryje się w szerokości części przeznaczonej dla torsu – która jest poszerzona, dzięki czemu oferuje ona względnie większy komfort spania, dla osób nie lubiących ściśle dopasowanych śpiworów, silnie ograniczających ruchy.

Dodać jednak trzeba rozwiązania takie okupione są większym ciężarem, oraz większymi gabarytami po spakowaniu śpiwora. Właśnie z tego powodu są one raczej spotykane w średnim segmencie, przeznaczonym do mniej wymagających użytkowników.

Przykład śpiworów typu „poszerzona mumia” – modele takie nadal zachowują znacznie lepsze właściwości termiczne w porównaniu do śpiworów typu „kołdra” jednak już nieco gorsze od zwartych konstrukcji klasycznej mumii, oferując jednak w zamian większy komfort spania, okupiony jednak również większą wagą.

Elastyczna mumia

Model śpiworów, w których poszycie wykonano z elastycznej tkaniny, wyposażone dodatkowo w elastyczne ściągacze. Mumia tego typu wygląda jak konwencjonalna, wąska mumia, jednak umożliwia dopasowanie się do ruchów śpiącego, co bardzo wyraźnie podnosi komfort spania. Ze względu jednak na zaawansowane materiały modele takie są zazwyczaj znacznie droższe od konwencjonalnej mumii.

Część V

Śpiwory dla Pań…

Generalnie do rzadkości należą różnice w budowie śpiworów pod względem płci, znakomita większość z nich jest uniwersalna. Różnice sprowadzają się natomiast nie do ich budowy, lecz do wyboru kupującego, jak już bowiem wspominałem kobiety z racji mniejszej zdolności do wytwarzania ciepła, oraz jego utrzymanie, szybciej go odczuwają, marzną, dlatego powinny brać to pod uwagę i wybierać modele oferujące zawsze kilka stopni (od 5 do 7°C stopni) cieplejsze śpiwory od nominalnych wskazań na nim, w odniesieniu do własnych planów jego użytkowania.

Część VI

Wyposażenie dodatkowe

Współczesne śpiwory, oferują najczęściej różnorakie dodatkowe wyposażenie, wśród których znajdziemy zarówno takie które mają ważny wkład w zdolność modelu do skutecznej izolacji, jak i takie których znaczenie ogranicza się do podnoszenia komfortu użytkowania, oraz ułatwiania korzystania z nich.

Elementy ważne dla termiki śpiwora

  • Dodatkowa listwa termiczna na całej długości zamka – standardowy elementy wykończenia wszystkich śpiworów przeznaczonych do użytkowania w warunkach innych niż letnie, listwa zakrywa zamek przeciwdziałając ucieczce przez niego ciepła z wnętrza. Zdarza się, szczególnie w lepszych modelach, że listwa jest dwustronna, występuje zarówno wewnątrz jak na zewnątrz.
  • Regulowany linką i stoperami otwór głowy w śpiworach typu mumia – bardzo istotne wyposażenie śpiworów, gdyż największe straty ciepła z wnętrza śpiwora zawsze zachodzą przez otwór dla głowy, stąd jego regulowany obwód, pozwala je minimalizować przyczyniając się do zwiększenia komfortu termicznego danego modelu. O ile regulacja taka ma mniejsze znaczenie w modelach letnich / wiosna-lato / o tyle jest niezbędne w modelach przewidzianych do użytkowania w chłodnych porach roku, szczególnie zimie.
  • Regulowany obwód kaptura za pomocą linek, oraz stoperów – podobnie jak powyżej w przypadku modeli przewidzianych do użytkownika zimą, rozwiązania takie przyczyniają się do poprawy skuteczność izolacji termicznej.
  • Właściwie zabezpieczone i wykonane szwy – podobnie jak w przypadku otworu dla głowy, jest to newralgiczne miejsce poprzez które może dochodzić do utraty ciepła, stąd zawsze kupując śpiwór należy zwrócić uwagę na sposób wykończenia modelu, czy szwy są równe i ścisłe, czy się nie rozchodzą po naprężeniu tkaniny.
  • Patka na rzep zabezpieczająca zamek przed rozsunięciem.

zdjęcia od lewej: Patka zapinana na rzep zabezpieczająca górną część zamka / Regulowany za pomocą linki i stopera otwór kaptura śpiwora typu mumia wydatnie poprawia właściwości termiczne.

zdjęcia od lewej: Bardzo ważnym czynnikiem podnoszącym jakość oferowanej ochrony termicznej, oraz długość użytkowania, są starannie wykonane, w newralgicznych miejscach zabezpieczone taśmą szwy. / Listwa termiczna chroniąca zamek przed wypromieniowywaniem ciepła oraz zabezpieczająca go przed zanieczyszczeniem.

zdjęcia od lewej: Patka zapinana na rzep zabezpieczająca górną część zamka / Czasem kaptur wyposaża się w dodatkowe elastyczne gumko-sznurki pozwalające regulować obwód kaptura

Wyposażenie niezbędne

  • Do niezbędnego akcesorium dołączanego do śpiwora należy worek transportowy. Worek taki może mieć postać zwyczajnego pokrowca, nie wyposażonego w żaden system kompresji, lub go posiadać, co bardzo pomaga w transporcie złożonego śpiwora.

zdjęcia od lewej: Tańsze, cięższe modele śpiworów często wyposażane są w proste pokrowce transportowe, niewyposażone w paski kompresujące ich rozmiary, skutkuje to dużymi wymiarami śpiwora, utrudniającymi jego transport. / Bardziej zaawansowane modle śpiworów, najczęściej wyposażane są w pokrowiec transportowy wyposażony w zintegrowany, bądź dostarczane osobno pasy kompresujące wymiary śpiwora.

Wyposażenie podnoszące komfort użytkowy

  1. Wewnętrzne kieszonki – gro z dostępnych modelu oferuje minimum jedną wewnętrzną, często zlokalizowaną tuż poniżej linii kaptura, niewielką kieszonkę na zamek, lub rzep, przeznaczoną na schowanie newralgicznych dla nas drobiazgów, jak portfel, dokumenty, leki, czy czołówkę.
  2. Kieszeń na poduszkę – czasem można spotkać się z dodatkową warstwą tkaniny poszycia wewnątrz kaptura, tworzącego kieszeń w której można umieścić złożoną odzież uzyskując coś na kształt poduszki. Rozwiązanie takie przeciwdziała przesuwaniu się tak złożonej odzieży, podnosząc komfort użytkowania modelu.
  3. Dwustronne zamki lewy / prawy – umożliwią one dobranie dwóch śpiworów w parę i spięcie ich w jeden, kupując taki model śpiwora, należy zwrócić uwagę by zamki się ze sobą zgadzały, tudzież jeden z nich był lewy, drugi prawy. Modele z takimi zamkami posiadają stosowną informację, opisaną zazwyczaj „zamek: L” / „zamek: R”.
  4. Wieszaki – umożliwią podwieszenie śpiwora podczas jego suszenia.
  5. Długi zamek – czasem w modelach typu mumia spotyka się przedłużone zamki, biegnące aż do końca stopy, co umożliwia jego pełne rozpięcie i korzystanie jak z kołdry.
  6. Kieszenie w stopach – rzadziej spotykane rozwiązania, kieszonki tego typu umieszczane w stopach śpiwora przeznaczone dla dodatkowych wkładów ogrzewających.

Jednym z bardziej przydatnych dodatkowych wyposażeń śpiwora jest wewnętrzna zapinana na zamek bądź rzep kieszonki, bardzo często umieszczane tuż poniżej linii kaptura.

zdjęcia od lewej: Niektóre modle śpiworów, wyposażane są w zamki typu lewy (L) / prawy (R), umożliwiające dobranie ich w parę i spięcie w jeden duży śpiwór (patrz metka na zdjęciu) / Regulowany za pomocą linki i stopera otwór kaptura w śpiworze typu mumia, pozwala idealnie dopasować jego wielkość do twarzy, przeciwdziałając utracie ciepła z jego wnętrza.

Część VII

Tanie kontra drogie…

Cóż… temat rzeka, odwieczne pytanie, odbijające się głośnym i burzliwych echem w wypowiedziach na różnych forach – kupić drogi model danego sprzętu, czy tani za ułamek ceny jego markowego odpowiednika… Biorąc pod uwagę już wymienione minusy tanich śpiworów, w tym: gorsza jakość wypełnienia, szybsze zużywanie, gorszej jakości wykończenie i materiały, odpowiedź zdawać by się mogła oczywista… czy aby jednak na pewno?

Nie sądzę… odpowiedź na takie pytanie zawsze uzależniona jest od tego jak sprzęt, tudzież śpiwór będzie nam służył. Jeśli bywamy na noclegach w górach rzadko, okazjonalnie, oraz wyłącznie latem, zakup tańszego modelu może okazać się nie najgorszym rozwiązaniem. Kupując go musimy jednak być świadomi jego wad, oraz dopuszczalnego zakresu bezpiecznego użytkowania. Również jeśli nasze noclegi w terenie ograniczają się do kempingów na które dojeżdżamy samochodem, czyli śpiwór nie będzie transportowany na naszych plecach można pokusić się o zakup tańszych cięższych modeli.

Odwrotnie jeśli regularnie nocujemy w terenie, a przede wszystkim o różnych porach roku, jeśli nasz kontakt z górami ma bardziej zaawansowaną formę, lepiej jest zawsze zakupić bardziej zaawansowany, markowy produkt, gwarantujący nam nie tylko komfort, ale bezpieczeństwo, oraz długie bezawaryjne użytkowanie.

Na koniec tego tematu dodać należy iż i wśród samych produktów z niższej półki panuje hierarchizacja i natrafimy tam zarówno na modele o miernej jakości, jak i całkiem przyzwoitych dla podstawowych zastosowań. Generalnie przyjąć należy że wszystkie modele za kilkanaście złotych będą fatalnej jakości, natomiast te za kilkadziesiąt mogą okazać się już dobrej jakości. Bardzo dobrym przykładem są tutaj niższe modele, tanich śpiworów firmy Quechua, która pomimo iż ma charakter hipermarketowy, oferuje dobrą jakość w rozsądnej cenie, do niewymagających zastosowań.

Przykłady tanich modeli śpiworów od lewej: typ kołdra (nazywana również kopertą), tutaj model firmy Quechua S20, przewidziany do użytku letniego w wyższych temperaturach, pomimo swej stosunkowo niskiej ceny, cechuje się bardzo dobrym wykonaniem, wysoką odpornością na działanie czynników mechanicznych, oraz poprawną termiką w odniesieniu do przewidzianych dla niego zastosowań. Po prawej kolejny z tanich śpiworów, zakupiony w jednym z hipermarketów, za około 65zł, służy z powodzeniem w temperaturach od 10 do 25°C, model o budowie poszerzonej mumii, wyposażony w zamki L/R, oraz wszystkie typowe dodatki jak: wewnętrzna kieszeń, patka zabezpieczająca zamek, listwa termiczna, oraz kaptur wyposażony w regulowany otwór, jak i dodatkową elastyczną linkę do zmniejszania jego obwodu.

Część VIII

Przechowywanie…

Bardzo istotnym aspektem wpływającym na długość użytkowania śpiwora jest sposób w jaki go przechowujemy. Śpiwór należy przechowywać w postaci jak najbardziej rozłożonej, a nie zwiniętej w worku transportowym, gdyż długotrwałe przechowywanie w nim przyczyniania się do zbijania wypełniania, utraty jego sprężystości, co skutkuje obniżeniem zdolności do termoizolacji modelu.

Jeżeli ze względu na szczupłość miejsca nie mamy takiej możliwości, należy śpiwór przynajmniej raz na miesiąc wyjąć z pokrowca i rozkładając pozostawić na kilka godzin, pozwalając wypełnieniu odzyskać sprężystość.

Bez względu na to czy złożone, czy nie, śpiwory muszą być przechowywane w temperaturze dodatniej, oraz pomieszczeniach suchych. Duża wilgotność może bowiem sprawić iż szybszej degradacji ulegnie wypełnienie modelu.

Część IX

Na zakończenie…

Powyższy artykuł, pomimo jego obszerności, nie wyczerpuje oczywiście wszystkich niuansów technicznych, związanych z zagadnieniem wyboru śpiwora, jego celem było jednak przede wszystkim wyjaśnienie używanej w nazewnictwie opisującym dany model symboli, oraz wskazanie ogólnych cech budowy, ich zalet i wad, co mam nadzieję przyczyni się do ułatwiania doboru śpiwora.

Należy pamiętać że zakup śpiwora zawsze jest decyzją która powinna przede wszystkim opierać się na znajomości własnego ciała, naszych upodobań termicznych, wymaganego komfortu, oraz przewidywanego zastosowania. Oznacza to że należy zachować daleko idącą ostrożność wobec opinii osób trzecich, ponieważ tylko my sami znamy na tyle dobrze własne organizmy by zdecydować czy dany model, o określony zakresie komfortu termicznego będzie dla nas odpowiedni. Na koniec życzę Wszystkim mądrych wyborów, oraz zawsze ciepłych, komfortowych nocy.

<< POWRÓT
POBIERZ ARTYKUŁ (PDF)

artykuł: „Śpiwory – zdrowy i bezpieczny w górach sen…” / stron 1

W artykule wykorzystano zdjęcia pobrane z zasobów własnych i Wikipedii, udostępniane w ramach publicznej licencji o prawach autorskich GNU Free Documentation License wersja 1.2 i wyższej, z zachowaniem i wskazaniem autorstwa: Smack

tekst i opracowanie: Sebastian Nikiel 14.06.2017