artykuł: „Filtry szare – uchwycić magię światła” / aktualizacja: 14.06.2017 strona 3/3
Znikający ludzie…
Inną nader ciekawą zaletą wykorzystania filtrów neutralnych szarych, w tym przypadku o wyższych wartościach gęstości jest fotografia miast. Wyobraźmy sobie taką, znaną zapewne wszystkim fotografującym sytuację, jest piękny wieczór, wraz z naszym aparatem i statywem wychodzimy do miasta by sfotografować jego piękne zabytkowe uliczki, okraszone nieco tajemniczym światłem latarni, ustawiamy statyw, na nim aparat, dobieramy parametry ekspozycji, ustawiamy samowyzwalacz, lub korzystamy z wężyka, naciskamy wreszcie spust migawki a tu wprost przed obiektywem przetacza się kilka postaci… cóż raz, czy dwa można to znieść, więc znów ustawiamy aparat, wciskamy migawkę i… znów sytuacja się powtarza, znana to sytuacja prawda?
Jedną z zalet wykorzystania filtrów neutralnych szarych do zdjęć nocnych ulic jest możliwość wyeliminowania wchodzących w kadr przechodniów. Po lewej zdjęcie wykonane z wykorzystaniem filtra K&F Concept Slim Fader ND 2-400, po prawej to samo ujęcie bez filtra…
Tu na scenę wkraczają filtry ND, po ich założeniu, oraz dobraniu wartości parametrów ekspozycji, tudzież odpowiednio wydłużając czas otwarcia migawki, nagle ludzie nieustannie przechodzący przed obiektywem… znikają. Magia? Tak magia fotografii, a tak realistycznej dzięki zastosowaniu bardzo długich czasów nasilenia, wszystkie elementy kadru, tudzież ludzie, samochody, czy zwierzęta, nie zostały zarejestrowane na matrycy, gdyż zanim zdjęcie zostało wykonane (zamknęła się migawka) elementy te zdążyły kadr opuścić. To doskonałą metoda na wykonanie zdjęć w ruchliwych miejscach, acz należy pamiętać o tym że filtr ND musi mieć na tyle dużą gęstość by umożliwić długie czasy otwarcia, im dłuższe tym lepiej, konieczny jest też bezwarunkowo statyw. Notabene z tych samych powodów nie należy stosować filtrów ND o dużej gęstości do fotografii choćby sztucznych ogni, gdyż podobnie jak ludzie, tak i one w przypadku długich czasów naświetlania po prostu znikną z kadru, lub w najlepszym razie będą bladymi cieniami.
Filtry szare pozwalają na wyjątkowo kreatywne kształtowanie plastyki obrazu, uzyskując mniej lub bardziej w tym przypadku rozmyte, miękkie chmury, oba zdjęcia wykonano aparatem FUJIFILM X-M1 z ob.16-50mm, ISO=200, z filtrem HOYA Pro ND8, gdzie zmienny efekt plastyki chmur uzyskano przez manipulację czasem otwarcia migawki, oraz przesłoną odpowiednio: po lewej f=3,6 czas otwarcia migawki 1,5 sek / po prawej f=7,1 czas otwarcia migawki 3sek.
Filtry neutralne szare – a głębia ostrości…
Prócz zastosowań wykazanych powyżej, w których nacisk kładłem przede wszystkim na uzyskanie jak najdłuższego czasu naświetlnia, aby uzyskać efekt rozmycia, tudzież miękkich, jedwabistych, smużących się chmur, czy strumyków filtry ND o czym wspominałem już na wstępie, z powodzeniem mogą służyć do wyrównania nadmiaru światła, w jasny słoneczny dzień, gdy zależy nam na uzyskaniu małej głębi ostrości, co wymaga mocnego otwarcia przysłony, a co bez filtra ND, w jasnym świetle, skończy się przepaleniem kadru.
Dzięki zastosowaniu filtrów ND, możemy zmniejszyć wielkość światła jaka trafi do matrycy, pomimo otwarcia przysłony, co pozwoli nam bez ryzyka fotografować z małą głębią ostrości, uzyskując pięknie wyostrzony pierwszoplanowy element kadru, oraz rozmyte tło.
Zdjęcia przykładowe z wykorzystaniem filtrów szarych, po lewej: stosując odpowiednio gęsty filtr, nawet ND500 i więcej, lub wykorzystując zestaw złożony z kilku filtrów jak w tym przypadku również w jasny słoneczny dzień, można uzyskać pięknie rozmyte chmury, tu aparat FUJIFILM X-M1 ob.16-50mm, ISO=100, f=20, filtry HOYA Pro ND8+ND100 (łącznie ND800) czas otwarcia migawki 50 sekund / po prawej: FUJIFILM X-M1 ob.16-50mm, ISO=100, f=7,1 filtr HOYA Pro ND8 czas otwarcia migawki 80 sekund.
Porównanie zdjęć tego samego kadru, po lewej fotografia z założonym filtrem HOYA Pro ND100, po prawej bez filtra ND, widać różnicę w wyglądzie i plastyczności chmur.
Filtry ND jakie będą nam potrzebne…
Cóż… nie pocieszy Was zapewne taka informacja że tak naprawdę nie ma tu jasnych ram jaki filtr o jakiej wartości do czego należy wykorzystać, a co za tym idzie nie da się z góry sprecyzować że taka czy inna wartość gęstości filtra neutralnego szarego będzie odpowiednia dla Waszych fotograficznych planów. Filtry ND należą do gamy filtrów pozwalających na bardzo kreatywną pracę, stąd powinny być dobierane w toku nabytego doświadczenia, skorelowanego z planami zdjęciowymi.
Filtry szare umożliwiają uzyskanie efektownych zdjęć „rzek światła” na nocnych miejskich ulicach… Oba zdjęcia wykonano aparatem FUJIFILM X-M1 z ob.16-50mm / ISO=100 / z założonym filtrem HOYA Pro ND8 / po lewej: czas otwarcia migawki 30sek f=5 / po prawej: czas otwarcia migawki 100sek f=7.1
Istnieją na szczęście ogólne zasady mogące wskazać początkującym użytkownikom te które powinny w zależności od tego co będą fotografować, znaleźć się w ich torbie ze sprzętem fotograficznym. I tak w przypadku zdjęć w jasny słoneczny dzień, gdzie celem użytkowania filtrów ND będzie wyłącznie korekta ilości światła, a nie efekty artystyczne, wystarczą filtry o gęstości ND4 do ND8, w przypadku jednak już zdjęć pejzażowych, zachodów słońca, wody, sturamienni, gdy chcemy uzyskać jedwabisty efekt rozmytego ruchu, przydatne okażą się filtry ND16 do ND32, natomiast do zadań „specjalnych” jak astrofotografia, czy nocne rzeki świateł na ruchliwych ulicach, przydatne okażą się filtry ND100 a nawet wyższe…
Porównanie zdjęć tego samego kadru, po lewej fotografia z założonym filtrem HOYA Pro ND100, po prawej bez filtra ND, widać różnicę w wyglądzie i plastyczności chmur.
Pamiętać należy również że filtry nakręcane jak i cokin, można ze sobą łączyć, acz licząc się tu z ryzykiem wystąpienia winiety w przypadku filtrów nakręcanych, co pozwala na sumowanie ich gęstości. Dysponując więc filtrem ND4 i ND8 po ich połączeniu mamy też do dyspozycji wartość ND32 (4×8), dysponując filtrem ND8 i ND16 uzyskamy wartość ND128.
Kolejne z przykładów przedstawiających zdjęcia tego samego kadru, po lewej fotografia z założonym filtrem HOYA Pro ND100, po prawej bez filtra ND, widać różnicę w wyglądzie i plastyczności chmur, ale też i kontraście i nasyceniu barw, które pogłębiają i poprawiają filtry neutralne szare.
Podsumowując najefektywniejszym zestawem w jaki powinniśmy się zaopatrzyć, który pozwoli nam w większości przypadków dobrać właściwe do zamierzonych efektów parametry ekspozycji, powinien się składać z filtrów: ND4, ND8, ND32 (lub stosując zamiast niego połączenie ND4 i ND8), oraz jeśli zamierzamy pracować na bardzo długich czasach naświetlania, również w jasny dzień, w filtry o dużej gęstości rzędu ND100 do ND400.
Kumulując działanie dwóch filtrów ND, można zmniejszyć ilość potrzebnych filtrów dla uzyskania szerokiego wachlarza efektów, tu aparat FUJIFILM X-M1 z ob.16-50mm i nakręcanymi dwoma filtrami HOYA Pro ND100 i ND8 / przykładowe zdjęcie z wykorzystaniem wymienionego zestawu filtrów HOYA Pro ND100+ND8, czas naświetlania 140sek / ISO=100 / f=20
Konkluzja na zakończenie…
Mam nadzieję że w powyższym artykule udało mi się przybliżyć zagadnienia związane z pracą z filtrami neutralnymi szarymi, niedocenianymi bohaterami jakże efektownych fotografii, uchylając rąbka tajemnicy pracy zaawansowanych fotografów. Filtry tego typu kryją w sobie bowiem ogromny potencjał możliwości, wprowadzając nas na zupełnie inny wymiar fotografii kreatywnej.
Należą one podobnie jak filtr polaryzacyjny do tych których nie powinno zabraknąć w naszej torbie, natomiast liczba potencjalnych zastosowań, efektów jakie możemy uzyskać, ogranicza tak naprawdę wyłącznie nasza wyobraźnia… pozostaje mi więc życzyć Wszystkich pięknych, udanych zdjęć z wykorzystaniem filtrów neutralnych szarych.
Zdjęcia wykonane aparatem FUJIFILM X-M1+ob.16-50mm, z założonym filtrem HOYA Pro ND8, parametry ekspozycji zdjęcie po lewej: ISO=100 / f=7,1 / czas otwarcia migawki 60sek. / ogniskowa 16mm / zdjęcie po prawej: ISO=100 / f=7,1 / czas otwarcia migawki 80sek. / ogniskowa 26mm
Przydatne linki:
- Polska strona marki HOYA Filters / filtry neutralne szare: www.hoyafilter.pl/hoya-filtry-szare
- Polska strona marki MARUMI / filtry neutralne szare: www.marumi-foto.pl/nasze-produkty/?filter=1&de=63
- Polska strona marki COKIN / filtry neutralne szare: www.cokin-filters.pl/nuances
zdjęcia od lewej: FUJIFILM X-M1+ob.16-50m + filtr HOYA Pro ND8 – ISO=200 – f=3,5 – czas otwarcia migawki 40sek. – ogniskowa 16mm / FUJIFILM X-M1+ob.16-50m + filtry HOYA Pro ND8 i ND10 – ISO=100 – f=20 – czas otwarcia migawki 120 sek.
artykuł: „Filtry szare – uchwycić magię światła” strona 3/3 data aktualizacji: 14.06.2017
tekst, opracowanie, oraz zdjęcia z wyłączeniem fotografii filtrów i systemu cokin: Sebastian Nikiel